Human Papillomavirus (HPV), cinsel yolla bulaşabilen yaygın bir virüstür ve kadınlarda rahim ağzı kanserine neden faktörlerin başında gelmektedir. HPV aşısı, bu virüsün neden olduğu enfeksiyonlara karşı korunmak için etkili bir önlem olarak kullanılmaktadır. Ancak, HPV aşısı için doğru yaşın belirlenmesi önemlidir. Bu blog yazısında, HPV aşısının hangi yaşta yapılması gerektiğini ve bu konuda bilmeniz gerekenleri ele alacağız.
HPV aşısı hangi yaşta yapılmalıdır?
HPV aşısı, genellikle preteen dönemi (11-12 yaş) veya ergenlik dönemi boyunca hem kız çocuklarına hem de erken çocuklarına yapılması önerilen bir aşıdır. Çünkü bu yaş aralığında aşının etkinliği en yüksektir. Ayrıca, aşı bu yaşta yapıldığında, cinsel aktivite henüz gerçekleşmediği için HPV ile henüz karşılaşılamadığından dolayı HPV enfeksiyonlarına karşı daha etkili bir koruma sağlar.
Erkekler HPV aşısı olabilir mi?
HPV, sadece kadınlarda rahim ağzı kanseri gibi kanserlere neden olmakla kalmaz, aynı zamanda erkeklerde de bazı kanser türlerine ve cinsel yolla bulaşan hastalıklara yol açabilir. HPV’nin erkeklerde neden olduğu sağlık sorunları arasında penis, anal ve ağız kanserleri, genital siğiller ve anogenital prekanseröz lezyonlar bulunmaktadır.
HPV aşısı, hem erkeklerde hem de kadınlarda HPV enfeksiyonlarına ve ilgili sağlık sorunlarına karşı koruma sağlar. Aşının erkeklerde yapılmasının amacı, hem erkekleri hem de cinsel partnerlerini HPV enfeksiyonlarından korumaktır.
Yetişkin bireyler HPV aşısı olabilir mi?
Aşının çocukluk çağında yapılmasının sebebi bu dönemde aşıya olan immün cevabın daha yüksek olmasıdır. Yaş ilerledikçe immün cevap azalmaya başlar. Bununla birlikte çocukluk çağında HPV aşısı olmayan bireyler ilerleyen yaşlarda aşı olmasının önünde bir sakınca yoktur. Erkekler 45 yaşına kadar aşı olabilirken, kadınlar için bir yaş sınırı bulunmamaktadır.
Cinsel ilişki yaşamış olanlar HPV aşısı olabilir mi?
Cinsel ilişki yaşanması HPV’ye maruz kalınmış olduğu anlamına gelmemektedir. Bununla birlikte cinsel ilişki yaşamış kişiler de HPV aşısı yaptırabilirler.
HPV tanısı konanlar HPV aşısı olabilir mi?
Ülkemizde her 5 kadından birinde HPV görülmektedir. Cinsel ilişki yaşanmış olması, Smear testinin pozitif çıkması veya HPV’ye maruz kalınmış olunması HPV aşısı yaptırmaya engel değildir. HPV tanısı konsa dahi HPV aşısı ile henüz maruz kalınmayan HPV türlerine karşı da korunma sağlanabilir. Ayrıca HPV aşısı, Rahim Ağzı Kanseri ile birlikte ağız, geniz, gırtlak, vajina, vulva, anüs ve peniste oluşabilecek kanserlerin de risklerini azaltmaktadır.
Kanser tedavisi gören kişiler HPV aşısı olabilir mi?
Kanser tedavisi gören kişilerin HPV aşısı olup olamayacağına dair kesin bir cevap vermek için, kişinin kanser türü, tedavi süreci ve bağışıklık sistemi durumu gibi faktörlerin dikkate alınması gerekir. Genel olarak, kanser tedavisi gören kişiler için HPV aşısı önerilmez. Bunun nedeni, bağışıklık sisteminin kanser tedavisiyle zayıflaması ve aşının bağışıklık sistemi üzerinde etkili olabilmesi için yeterli yanıt verememesidir.
Ancak, bazı durumlarda, kanser tedavisi tamamlandıktan ve bağışıklık sistemi tekrar güçlendikten sonra HPV aşısı yapılması düşünülebilir. Bu karar, kanser tedavisi gören kişinin durumunu değerlendiren ve ona özel bir tedavi planı hazırlayan hekim tarafından verilmelidir.
Hamileler HPV aşısı olabilir mi?
Hamileler HPV aşısı olabilirler fakat genellikle hamilelik döneminde aşı önerilmez. Bunun nedeni ise hamilelik sürecinde aşı yapılmasının henüz tam olarak araştırılmamış olması ve potansiyel risklerin belirsiz olmasıdır. Hamilelik planlayan veya hamile olan kadınlar, aşıyı gebelik öncesi veya doğum sonrası dönemde düşünmelidir. Gebelik süresince aşının yapılması, daha ileri bir tarihe ertelenmelidir.
Ancak, nadir durumlarda, özellikle hamilelikte yüksek risk faktörleri varsa (örneğin, ciddi immünosüpresyon durumu gibi), sağlık uzmanı HPV aşısını gebelik sırasında yapmayı önerebilir. Bu karar, hamile kadının durumu ve risklerin dikkate alınmasıyla birlikte bireysel olarak değerlendirilmelidir.
Sonuç olarak, HPV aşısının en etkili olduğu yaş aralığı, cinsel aktiviteye başlamadan önce olan genç kızlar ve erkeklerdir. Ancak, erişkinlerde de aşı uygulanabilir. HPV aşısının doğru zamanlaması, bireysel faktörlere, yaşa, cinsiyete ve özel durumlara bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, HPV aşısı hakkında daha fazla bilgi almak ve uygun zamanlamayı belirlemek için doktorunuza danışmanız önemlidir.
Unutmayın, HPV aşısı HPV enfeksiyonları ve bazı kanser türlerine karşı koruma sağlayabilir, ancak cinsel yolla bulaşan diğer enfeksiyonlardan korunmak için güvenli cinsel ilişki yöntemlerini de uygulamak önemlidir. Ayrıca HPV aşısı olmak rahim ağzı kanseri olmayacağınız anlamına da gelmemektedir. Bu nedenle aşılı olunması durumunda dahi düzenli olarak hekim kontrolünden geçmek önemlidir.
